جلسه ۳ – معیار رتبه بندی الکسا چیست؟ و چگونه کار میکند؟

اینکه الکسا چطور کار میکنه و چه معیاری Alexa.com داره یک سوال بسیار جذاب و پرتکراری هست که خیلی‌ها در ذهن خودشون مطرح میکنن.
بخوام باهاتون صادق باشم، اطلاعات و دیتایی که تا حالا منتشر شده به طور دقیق به این موضوع نپرداخته که الکسا چگونه کار می کنه؟ طبیعی هم هست! چرا که اگه نحوه کار دقیق یک ابزار و معیارهای اون اعلام بشه، از طریق همین باگ ها؛ راه های دور زدن و فریب اون ابزار در دسترس افراد قرار می گیره، و بنظرم برای همین صاحبین این ابزارها مثل گوگل و بینگ و… یک کلیات و نقشه راه فقط اعلام می‌کنند و چگونگی کار رو شبیه یک جعبه سیاه نگه می‌دارند تا کمتر مورد آسیب پذیری قرار بگیرند. ولی خیلی از فعالین وب و متخصص های سئو تونستن یک سری اطلاعات از معیارهای وبسایت الکسا پیدا کنن.

در مورد الکسا و معیارهای رتبه الکسا؛ شایعات بسیار زیادی وجود داره، و بنظرم بخش قابل توجهی از این شایعات به خاطر کمبود آگاهی و اطلاعات از الکسا به وجود آمده، زمانی که در حال نگارش این مقاله بودم، اغلب محتواهای سایت‌ها به جز 2-3 مورد همگی آغشته به این شایعات بود. من در میزفا تمام تلاشم رو می‌کنم چیزی رو در این مقاله بهتون بگم که منبع درستی داشته باشه؛ و اگر چیزی رو نفهمیدم به صراحت اعلام می کنم یا حداقل درباره‌اش چیزی نمیگم.

در مقاله قبلی به این پرداختیم که منظور از رتبه الکسا چیست؟ و درباره الکسا و تاریخچه اون با هم حرف زدیم. در این مقاله ابتدا درباره این حرف می زنیم که الکسا داده های خودش رو از کجا دریافت می کنه؟ و بعد به این می پردازیم الکسا چطور کار می کنه؟ و معیار رتبه بندی الکسا چیه؟

الکسا چگونه داده های خود را دریافت می‌کند؟

ابتدا وقتی که با رتبه الکسا و مفاهیم اون آشنا شدم، همه جا این رو می‌شنیدم و می خوندم که نحوه محاسبه رتبه الکسا بر اساس اطلاعاتی هست که از تولبار خودش دریافت می‌کنه؛ و برای همین همه کارمند ها رو مجبور می‌کردیم که همگی تولبار الکسا رو نصب کنند.

اما همیشه برای من یک سوال و ابهام بود که مگه میشه الکسا که یکی از بهترین ابزارهای انالیز رقبا هست بر اساس اطلاعات یک تولبار شما بتونه تخمینی از رتبه بندی ارائه بده؟ درصد خطای چنین کاری خیلی بالا بود و به اون 3 ایراد رو وارد می دونستم.

1. در حوزه های مثل کشاورزی، صنایع، سایت های مختص بچه مدرسه ای ها که اغلب مخاطبین این مدل سایت ها افراد آشنا به وب و وبمستری نیستند و اطلاعاتی از الکسا و تولبار ندارند، حق شون در رتبه بندی ضایع میشه؛ و سایت های حوزه آی‌تی و وب به خصوص سئو که اغلب کاربران شون آشنا به این مسائل هستند و احتمال زیاد داره که تولبار رو نصب داشته باشند رتبه بهتری خواهند گرفت.
2. چند نفر در جهان تولبار الکسا رو حدودا نصب دارند؟ چیزی حدود 20-15 میلیون نفر! بنظر شما، 20-15 میلیون نفر نسبت به همه کاربران جهانی اینترنت نمونه آماری خوبی هست؟! تا بر اساس اون بخوایم برای همه نوع سایتی با هر نوع مخاطبی رتبه بندی کنیم؟!
3. سایتی مثل الکسا که به یک سایت جهانی تبدیل شده، و در بین جامعه وبمستر ها نام و نشان خوبی داره. چگونه می تونه چنین معیار ضعیفی رو برای رتبه بندی سایت ها ارائه بده؟ اگه اینطور باشه تا به حال 1000 نفر به چنین سایتی خرده می گرفتند و اصلا سایت الکسا به این نام و نشان و جایگاه فعلی اش نمی رسید.

آنچه که در بالا بیان کردم، تفکرات ذهنی من بود. اما جوابی که گرگ مدیر ارشد محصولات در الکسا به این سوال میده؛

 این باور که الکسا دیتای رتبه بندی خود را صرفا از تولبار خود دریافت می‌کند صحیح نیست بلکه از 25000 افزونه ای که در مرورگر های  مختلف مردم نصب کرده اند این دیتا دریافت می‌شود، و تولبار خود الکسا یکی از این افزونه ها است.

و جدای از این 25000 افزونه ها خیلی از افراد هم هستند که سایت خود را در الکسا سرتیفیکیت کرده اند و در واقع آمار بازدید آن سایت به صورت دقیق در اختیار الکسا قرار می گیرد.

نحوه رتبه بندی سایت الکسا

رتبه الکسا چگونه محاسبه میشه؟ بیاید این قسمت را با یک مثال فرضی جلو ببریم.

در یک روز نگین و محمد و فاطمه وارد سایت میزفا میشن.
نگین به 4 صفحه از سایت میزفا سر میزنه.
محمد 2 صفحه میزفا رو بازدید می کنه.
فاطمه هم در همان روز 1 صفحه سایت میزفا رو 5 بار در زمان های مختلف باز می کنه؛ و فقط هم در همون یک صفحه می‌چرخه.

می خوایم ببینیم سایت الکسا چطوری می خواد رتبه سایت میزفا رو محاسبه بکنه؟

طبق گفته الکسا؛ رتبه الکسا بر اساس ترکیب بازدید کنندگان روزانه و تعداد بازدید های صفحه یکتا در طی 3 ماه گذشته محاسبه میشن. سایتی که بالاترین ترکیب از بازدیدکنندگان و بازدیدهای یونیک صفحه رو داشته باشه رتبه بالاتری کسب میکنه.

حالا با این توضیحات بیاید ببینیم بازدیدکنندگان یونیک (Unique Visitors) و تعداد بازدید های صفحه (Pageviews) یعنی چی؟

از دید الکسا سایت میزفا 3 بازدید کننده منحصر به فرد در این روز داشته (فاطمه و محمد و نگین) و تعداد بازدید صفحات سایت میزفا در این روز 4+2+1=7 عدد بوده؛ بزارید دقیق تر بگم

(تعداد کل بازدید صفحه سایت میزفا) 7 =  1 (بازدید فاطمه) + 2 (بازدید محمد) + 4 (بازدید نگین)

در واقع فاطمه که 5 بار به سایت سر زد، 1 بازدید کننده به حساب اومد و یک صفحه سایت رو 5 بار دیده بود تعداد بازدید صفحه 1 بار محاسبه میشه براش.

و این اعداد روزانه به همراه آمار هایی از 3 ماه گذشته کنار هم در فرمول آماری قرار می گیرن و رتبه الکسا سایت میزفا رو به ما ارائه میدن.

خوب بنظر شما چرا باید دیتای 3 ماه گذشته اهمیت داشته باشه؟ چرا رتبه الکسا بر اساس آمار همون روز نباشه؟ یا آمار یک هفته ای اون؟ چرا باید دیتای 3 ماه اثرگذار باشه؟

چرا الکسا دیتای 3 ماه قبل را در رتبه بندی سهیم می‌کند؟

فرض کنیم الکسا بگه رتبه رو بر اساس دیتای همون روز فقط محاسبه می کنم و دیتای 3 ماه رو در نظر نگیره.

و مدیر میزفا در سایت دیگه ای تبلیغات بره. یا حتی یک کمپین تبلیغاتی برای فروش محصولات اش بزاره مثلا به 100 هزار نفر ایمیل بزنه.

و بازدید کننده اش از حالت عادی 3 نفر به روزی 1000 نفر برسه، چه اتفاقی برای رتبه الکسا میزفا رخ میده؟ درجا چند صد برابر رتبه الکسا اون پیشرفت میکنه و روزی که میزفا تبلیغات نداشته باشه و همه چیز در حالت عادی باشه، رتبه الکسا سایت دچار افت شدید (افزایش رتبه الکسا)می شه.

در حقیقت برای کاهش خطای فرمول محاسبه رتبه؛ میانگین داده رو در مدت 3 ماه محاسبه می‌کنند. که این فراز و نشیب بازدید های یک سایت به یک حالت تعادل دست پیدا کنه.

اما هر روز رتبه الکسا به روز میشه، و رتبه الکسا یک تخمین از ترافیک سایت در مقایسه با سایر سایت ها هست؛ که تخمین نسبتا خوبی هم میشه گفت هست.

اما اگه موافق باشید یه نکته مهم دیگه ای هم وجود داره که خوبه در همین جلسه به اون بپردازیم.

فکر می کنید چه رابطه ای بین بازدیدکننده های یک سایت و رتبه الکسا وجود داره؟ یعنی اگه بازدید کننده های یک سایت افزایش پیدا کنه،  لزوماً رتبه الکسا اون سایت هم افزایش پیدا می کنه؟

رابطه تعداد بازدید کنندگان سایت و رتبه الکسا چیست؟

قبلا اگه این سوال رو از من می پرسیدید میگفتم رابطه مستقیمی وجود داره؛ اما متوجه شدم یک رابطه نمایی وجود داره نه رابطه مستقیم. کمی نموداری درباره معیار رتبه بندی الکسا صحبت کنیم.

اگه بازدید کننده های یک سایت خط عمودی باشه و رتبه الکسا خط افقی رابطه ای که بین تعداد بازدید کنندگان سایت با رنک الکسا وجود داره چیزی شبیه شکل زیر هست.

که در واقع وقتی رتبه الکسا سایتی زیاد باشه مثلا رتبه 30 میلیون داشته باشه، درصورتی که فقط یک مقدار کمی بازدید کننده پیدا کنه نوسان زیادی در رتبه الکسا اش به وجود می یاد و پیشرفت زیادی رو می کنه. شکل زیر رو ببینید.

و اما عکس اون وقتی یک سایت رتبه الکسا پایین تری داره  مثلا 500 باشه برای اینکه به رتبه زیر 100 برسه باید تعداد بسیار زیادی بازدیدکننده به دست بیاره، چند ده برابر فاصله بین رتبه که داره تا رتبه ای که می‌خواد به دست بیاره رو  باید بازدید کننده جذب کنه تا بتونه این کاهش رتبه رو داشته باشه. تقریبا در شکل موضوع روشن تر بیان شده.

امیدوارم تونسته باشم، با مثال هایی که زدم و شکل هایی که در مقاله بود رابطه بازدید کنندگان سایت رو با رتبه الکسا سایت که یک رابطه نمایی بود رو توضیح داده باشم.

جمع بندی آخر: ممکنه شما افزایش ترافیک سایت داشته باشید، اما لزوما باعث افزایش رتبه الکسا شما نشه. که این به خاطر نمایی بودن رابطه بازدید کننده با رتبه الکسا هست. و موضوع دوم هم به خاطر این هست که درسته شما افزایش بازدید کننده داشته اید اما شاید بقیه سایت های دیگه هم افزایش بازدید داشته اند و این موضوع رتبه بندی یک چیز نسبی است. ترافیک وبسایت شما و تغییرات سایر سایت های دیگه در رتبه شما اثرگذار هستند.

سوال و ابهامی از مباحثی که در این جلسه بیان کردم دارید؟

آیا خوندن این مقاله براتون مفید بود؟ الان باید بدونید که الکسا چگونه کار میکند و نحوه رتبه بندی الکسا چطوری هست، در جلسات بعدی بیشتر درباره بهبود رتبه الکسا صحبت می‌کنیم.

خوشحال میشم اگه براتون مفید بود اون رو در شبکه های اجتماعی تون به اشتراک بگذارید، یا اینکه نظر مثبت تون رو برام کامنت کنید.

متفحص و نویسنده: فاطمه درویشی
عکس مقاله و سئوی محتوا: پوریا آریافر